Być może słyszałeś kiedyś takie stwierdzenie, że „że w życiu są pewne tylko dwie rzeczy: śmierć i podatki”. Jednym z podatków jest właśnie podatek od darowizny. Podatek od darowizny jest daniną, która ma zastosowanie w sytuacji, gdy dochodzi do darowania środków finansowych, rzeczy lub praw majątkowych. Wówczas zapłata podatku spoczywa na osobie, która nabyła własność przekazanych datków. Podatek od darowizny waha się od 3 do nawet 20 procent.
Jednak jeśli darowizna została przekazana w gronie najbliższej rodziny, to można uniknąć zapłaty podatku. Uniknięcie w tym wypadku podatku od darowizny jest bardzo łatwe.
Ustawodawca przewidział kwotę wolną od podatku, której wysokość zależy od następujących czynników:
- stopnia pokrewieństwa pomiędzy stronami darowizny,
- ilości darczyńców,
- wartość przekazywanych datków w okresie ostatnich pięciu lat.
Obowiązek rozliczenia się z urzędem skarbowym nie powstanie, o ile kwota darowizn otrzymana od pojedynczej osoby nie przekroczy wartości:
- 10 434 zł – dotyczy obdarowanych zaliczających się do I grupy podatkowej, w skład której wchodzą małżonkowie, dzieci, rodzice, dziadkowie, wnuki, prawnuki, rodzeństwo, zięć bądź synowa,
- 7 878 zł – drugi próg kwoty wolnej obejmuje osoby należące do II grupy podatkowej. Do wskazanego katalogu należy zaliczyć nabywców będących rodzeństwem rodziców, zstępnymi (dzieci i wnuki) rodzeństwa, małżonkami rodzeństwa, rodzeństwem małżonków lub małżonkami pozostałych zstępnych,
- 5 308 zł – najniższa kwota wolna od podatku od spadków i darowizn obowiązuje odbiorców darowizn, którzy stanowią dalszą rodzinę darczyńcy (nie zaliczają się do I i II grupy podatkowej) lub nie są w żaden sposób spokrewnieni z nim spokrewnieni.
Powyższe kwoty obowiązują do dnia 1 lipca 2023r. Natomiast kwoty wolne od podatku zostały zwiększone i od 1 lipca 2023r. i wynoszą odpowiednio:
- 36 120 zł dla I grupy podatkowej
- 27 090 zł dla II grupy podatkowej
- 18 060 zł dla III grupy podatkowej
Przy obliczaniu kwoty wolnej od podatku, sumuje się wartość otrzymanej darowizny z wartością rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło nabycie ostatniej darowizny.
Jeżeli otrzymałeś darowiznę, której wartość przekracza kwotę wolną od podatku, podlegasz obowiązkowi podatkowemu.
Najbliższa rodzina tj. mąż/żona, zstępni (czyli dzieci, wnuki, prawnuki) wstępni (czyli rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), pasierbowie, rodzeństwo, ojczym i macocha mogą korzystać z całkowitego zwolnienia od podatku.
I tak warunkiem takiego zwolnienia od podatku tej grupy osób jest:
- zawarcie darowizny w formie aktu notarialnego lub udokumentowanie wpłaty przez darczyńcę na konto obdarowanego w banku lub przekazem pocztowym,
- zgłoszenie przez obdarowanego rzeczy lub praw majątkowych w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny na specjalnym druku SD-Z2.
Nie każdą darowiznę musimy zgłosić w Urzędzie Skarbowym. Jeżeli wartość darowizny nie przekracza kwoty wolnej od podatku lub nastąpiło podpisanie umowy darowizny przed notariuszem, wtedy nie ma konieczności informowania Urzędu Skarbowego.
Osoby z grupy I mają pół roku na zgłoszenie darowizny do Urzędu Skarbowego. Natomiast termin dla osób z grupy II i III wynosi miesiąc. Dochowanie terminu okazuje się niezbędne, by móc skorzystać z ulg i uniknąć kar wynikających z przepisów prawa.
Dokumenty możesz złożyć:
- elektronicznie w usłudze e-Deklaracje, podpisując je danymi autoryzacyjnymi albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
- papierowo, bezpośrednio we właściwym urzędzie skarbowym lub za pośrednictwem operatora pocztowego.
Formularz podatkowy SD-Z2 jest dostępne stronie podatki.gov.pl jako formularze online oraz do wydruku.
Autor: r. pr. Natalia Gagat
